ประวัติสนามหลวง เคยมี “หมุดสนามหลวง” ไหม?

ประวัติสนามหลวง

ข้อมูลจากเว็บไซต์นิตยสารศิลปวัฒนธรรมและกรมศิลปากรระบุว่า ท้องสนามหลวงหรือชื่อเดิมว่า “ทุ่งพระเมรุ” มีมาแต่แรกสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ ในรัชกาลที่ 1 เป็นบริเวณที่โล่งที่จัดให้มีขึ้นอย่างเดียวกันกับสนามหน้าจักรวรรดิ ของพระนครศรีอยุธยา ครอบคลุมพื้นที่ 74 ไร่ 63 ตารางวา ตั้งอยู่ระหว่างพระบรมมหาราชวัง (วังหลวง) กับพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) ซึ่งปัจจุบันเป็นพื้นที่ของของสถาบันบัณฑิตพัฒนศิลป์ โรงละครแห่งชาติ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร และมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ 

เหตุผลที่เรียกว่าทุ่งพระเมรุเพราะสถานที่นี้ถูกใช้เป็นที่ถวายพระเพลิงพระบรมศพพระเจ้าแผ่นดินและพระบรมวงศานุวงศ์

ปี 2398 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนชื่อเรียกจาก “ทุ่งพระเมรุ” เป็น “ท้องสนามหลวง” เพราะบริเวณทุ่งพระเมรุนี้ เคยใช้เป็นที่ทำนาของหลวงด้วย 

แต่เดิมเนื้อที่ของสนามหลวงมีอยู่เพียงครึ่งเดียวของเนื้อที่ปัจจุบัน เห็นได้จากแนวถนนผ่ากลางที่ตรงกับแนวถนนระหว่างกำแพงวัดมหาธาตุกับมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ซึ่งเป็นเขตวังหน้าเดิม

เมื่อยกเลิกวังหน้าในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้ขยายเนื้อที่ออกไปอีกครึ่งหนึ่ง แล้วแต่งเป็นรูปไข่อย่างที่เห็นอยู่ในปัจจุบัน และปลูกต้นมะขาม 2 แถวโดยรอบ เคยใช้เป็นสนามกอล์ฟ สนามแข่งว่าว สนามแข่งม้า และเป็นที่สวนสนาม และในสมัยหลังเคยใช้เป็นที่จัดตลาดนัดด้วย

เครดิตรูป ลูน่าพังค์

ขึ้นเป็นโบราณสถาน

วันที่ 13 ธ.ค. 2520 ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่ประกาศกรมศิลปากรเรื่องการขึ้นทะเบียนสนามหลวงเป็นโบราณสถานมีชื่อว่า “โบราณสถานทุ่งพระเมรุ (สนามหลวง)” เขตพระนคร กรุงเทพฯ

ทั้งนี้ มาตรา 32 ของ พ.ร.บ.โบราณสถาน โบราณวัตถุศิลปวัตถุ และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ. 2535 ระบุว่าผู้ใดบุกรุกโบราณสถาน หรือทําให้เสียหาย ทําลาย ทําให้เสื่อมค่าหรือ ทําให้ไร้ประโยชน์ซึ่งโบราณสถาน ต้องระวางโทษจําคุกไม่เกิน 7 ปี หรือปรับไม่เกิน 7 แสนบาท หรือ ทั้งจําทั้งปรับ 

โทษของการบุกรุกและทำลายโบราณสถานจะหนักขึ้นเป็น จำคุกไม่เกิน 10 ปี หรือปรับไม่เกิน 1 ล้านบาทหรือทั้งจำทั้งปรับ ถ้าโบราณสถานแห่งนั้นเป็นโบราณสถานที่ได้ขึ้นทะเบียนแล้ว

ตอบ : ไม่เคยมี “หมุดใดๆ” จนถึง 20 กันยานี้ละ แล้วจะมีผลใดๆ ตามกันยาวๆ

21 กันยายน หมุดคณะราษฎร์ 2563 ซึ่งกลุ่มผู้ชุมนุมฯ ฝั่งไว้บริเวณสนามหลวง เมื่อวันที่ 20 กันยายน โดยมีรูป 3 นิ้ว ในแผ่นหมุด ถูกรื้อ หรือ มีปูนซีเมนต์เททับปิดไว้

ล่าสุด วันนี้ 21 กันยายน 63 / กรมศิลปากร แจ้งความตำรวจ กรณีแนวร่วมธรรมศาสตร์ฯ จัดชุมนุมปักหมุดคณะราษฎรใหม่ ที่ท้องสนามหลวง