คลองประปา เส้นทางส่งน้ำ เลี้ยงคนกรุงเทพมหานคร ผ่าน 3 จังหวัด 25 กม.

ประตูน้ำคลองประปา ต้นทางน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยา มีบรรยากาศเหมากับการปั่นจักรยานท่องเที่ยว เลียบคลองประปา

ต้นทางคลองประปาแหล่งน้ำดิบ
จุดถ่ายภาพบนสะพานข้ามคลองประปา วัดสำแล
ปล่องโรงสีเก่า ก่ออิฐใหญ่มาก
จุดเริ่มคลองประปา

เพราะในพื้นที่รอยต่ออ.เมือง นครรังสิต อ.สามโคก มีวัดและร้านอาหาร จุดชมวิว ให้ได้พักผ่อนสายตาและเช็คอินมากมาย

เริ่มจากเลียบมาทางเทคนิคปทุม มี วัดศาลเจ้า หรือจอดรถไว้ฝั่งเทคนิคปทุม นั่งเรือข้ามฝากไปเดินเล่น ตลาดเมืองปทุม ซื้อจับจ่ายอาหาร ผักผลไม้ราคาถูก หรือกิจกรรมแวะปล่อยปลาต่างๆ

https://www.relaxtrip2018.com/chom-phra-athit-tok-thi-dong-tan-pathum/
หน้าฝน ยามพระอาทิตย์ตกดินจะสวยงามมาก

เดินออกมาชม ศาลาว่าการจังหวัดปทุมธานีหลังเก่า และ จวนบ้านไม้ท่านผู้ว่า สาธารณะสุขหลังเก่า ที่พักของพ่อเมืองปทุมที่แสนจะดูเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัด และวิวแม่น้ำสะพานปทุมข้ามเจ้าพระยาที่แสนสวยงาม

ออกมาทางถนนแยกม.ปทุมธานีเลี้ยวซ้าย จะมี ทุ่งดงตาล จุดชมวิวพระอาทิตย์ตกและร้านอาหารมากมาย

ตรงไปอีกระยะบนสะพานข้าม คลองประปา จะเห็นแนวคลองน้ำสีขุ่นตัดกับพื้นหญ้าสีเขียว ดูสบายตาเหมือนในภาพ


ต้นคลองประปา มีถนนเลียบคลอง เหมากับการปั่นจักรยานออกกำลังกาย
คลองประปาอ.เมืองปทุม

ริมคลองประปามุ่งหน้าตัวเมืองปทุม รถจักรยาน มอเตอร์ไซต์เท่านั้นที่ขับปั่นบนถนนแนวเลียบคลองได แต่น่าจะมาเป็นหมู่คณะ เพื่อความปลอดภัยเพราะช่วงสวนพริกไทยจะเปลี่ยว

เลี้ยวซ้าย วิ่ง ปั่นจักรยาน

มาดูประวัติความเป็นมาของคลองประปากันบ้าง

คลองประปา เป็นคลองที่ขุดขึ้นสำหรับนำน้ำดิบจากแม่น้ำเจ้าพระยา มายังโรงกรองน้ำสามเสน

การขุดคลองประปาเริ่มขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อมีพระราชดำริที่จะจัดให้มีระบบการผลิตน้ำประปาใช้ในพระนคร จึงได้วางแผนการขุดคลองเพื่อนำน้ำดิบจากแม่น้ำเจ้าพระยาเข้ามาในพระนคร โดยในระยะแรกได้กั้นแม่น้ำน้อย หรือคลองเชียงรากในปัจจุบันกักน้ำไว้ เรียกว่าคลองขัง จากนั้นจึงขุดคลองจากแม่น้ำเจ้าพระยา โดยเริ่มจากบริเวณวัดสำแล ตำบลบ้านกระแซง อำเภอเมืองปทุมธานี

ซึ่งเป็นจุดที่คำนวณแล้วว่า น้ำเค็มจากทะเลจะหนุนมาไม่ถึง เพื่อให้น้ำดิบที่ได้เป็นน้ำจืดไม่มีน้ำทะเลปะปน จนถึงคลองสามเสนบริเวณโรงกรองน้ำสามเสน การขุดคลองแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2456

วัดกับ Google ระยะทางจากปทุมถึงโรงกรองน้ำบางซื่อ 30.15 กม.

คลองประปาในปัจจุบันมีความยาวทั้งสิ้น 25 กิโลเมตร (วัดกับ Google ได้ 30 กม.) กว้าง 14 เมตร และลึก 3 เมตร โดยในจุดที่ตัดผ่านคลองสายอื่น จะมีการเจาะท่อลอดเพื่อไม่ให้น้ำในคลองสายอื่นไหลเข้ามาปะปนในคลองประปาได้ น้ำในคลองประปาใช้เป็นแหล่งน้ำดิบสำหรับโรงกรองน้ำบางเขนและโรงกรองน้ำสามเสน

คลองประปานอกจากจะใช้เป็นคลองส่งน้ำดิบแล้ว แนวคลองส่วนหนึ่งยังใช้เป็นแนวแบ่งเขตระหว่างกรุงเทพมหานคร (เขตดอนเมือง-หลักสี่) กับจังหวัดนนทบุรี (เทศบาลนครปากเกร็ดและเทศบาลนครนนทบุรี) รวมถึงแนวแบ่งระหว่างเขตจตุจักรกับเขตบางซื่อด้วย รวมถึงมีถนนเลียบคลอง คือถนนพระราม 6 (ช่วงจากแยกตึกชัยถึงคลองบางซื่อ และถนนประชาชื่นตั้งแต่แยกประชาชื่นขึ้นไปถึงถนนแจ้งวัฒนะอีกด้วย

ซึ่งในปัจจุบันได้ทำเขื่อนกั้นจากสามเสน เป็นแนวยาวตลอดไปจนถึงโรงกรองน้ำบางเขน เพื่อป้องกันน้ำเสียจากน้ำท่วม และการบุกรุก

นอกจากนี้ ได้ทำไซฟอนหรือท่อลอดลอดใต้คลองรังสิต คลองบางเขนที่หน้าโรงเรียนเพชรรัตน์

ไซฟ่อนรอดคลอง

และคลองเปรมประชากรที่บางซื่อ รวม 3 แห่ง และ ที่ตำบลบ้านใหม่ ได้ทำท่อลอดลอดใต้คลองประปา เพื่อให้น้ำจากคลองบ้านใหม่ไหลผ่านไปมาใช้น้ำทำนาได้อีก 1 แห่ง

และต้องรักษาน้ำในคลองประปา ต้องมีระดับสูงกว่าระดับน้ำคลองข้างเคียงเสมอ เพื่อให้มีแรงดันซึมออกไป ไม่เช่นนั้น น้ำจากข้างนอกจะซึมเข้ามา

โรฃกรองน้ำสามเสน

นอกจากคลองประปาเดิม ซึ่งปัจจุบันเรียกว่า คลองประปาสายตะวันออกแล้ว ก็ยังมีคลองประปาสายตะวันตก ซึ่งขุดขึ้นเพื่อนำน้ำจากแม่น้ำแม่กลองและแม่น้ำท่าจีนมาใช้ในการผลิตน้ำประปาที่โรงกรองน้ำมหาสวัสดิ์ สำหรับให้บริการในพื้นที่ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยาอีกด้วย

ดั้งนั้นกว่าที่จะนำน้ำมาแต่ละหยดผ่านคลองประปาซึ่งล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 ทรงประทานให้เราๆ ชาวกรุงเทพ นนนทบุรี ปทุมธานี ได้ใช้ ผ่านกระบวนการต่างๆมามาย เราจึงต้องช่วยกันประหยัดน้ำใช้อย่างรู้คุณค่าและมีประโยชน์

เรื่องที่เกี่ยวข้อง