ประตูน้ำคลองประปา ต้นทางน้ำจากแม่น้ำเจ้าพระยา มีบรรยากาศเหมากับการปั่นจักรยานท่องเที่ยว เลียบคลองประปา
เพราะในพื้นที่รอยต่ออ.เมือง นครรังสิต อ.สามโคก มีวัดและร้านอาหาร จุดชมวิว ให้ได้พักผ่อนสายตาและเช็คอินมากมาย
เริ่มจากเลียบมาทางเทคนิคปทุม มี วัดศาลเจ้า หรือจอดรถไว้ฝั่งเทคนิคปทุม นั่งเรือข้ามฝากไปเดินเล่น ตลาดเมืองปทุม ซื้อจับจ่ายอาหาร ผักผลไม้ราคาถูก หรือกิจกรรมแวะปล่อยปลาต่างๆ
เดินออกมาชม ศาลาว่าการจังหวัดปทุมธานีหลังเก่า และ จวนบ้านไม้ท่านผู้ว่า สาธารณะสุขหลังเก่า ที่พักของพ่อเมืองปทุมที่แสนจะดูเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัด และวิวแม่น้ำสะพานปทุมข้ามเจ้าพระยาที่แสนสวยงาม
ออกมาทางถนนแยกม.ปทุมธานีเลี้ยวซ้าย จะมี ทุ่งดงตาล จุดชมวิวพระอาทิตย์ตกและร้านอาหารมากมาย
ตรงไปอีกระยะบนสะพานข้าม คลองประปา จะเห็นแนวคลองน้ำสีขุ่นตัดกับพื้นหญ้าสีเขียว ดูสบายตาเหมือนในภาพ
ต้นคลองประปา มีถนนเลียบคลอง เหมากับการปั่นจักรยานออกกำลังกาย
ริมคลองประปามุ่งหน้าตัวเมืองปทุม รถจักรยาน มอเตอร์ไซต์เท่านั้นที่ขับปั่นบนถนนแนวเลียบคลองได แต่น่าจะมาเป็นหมู่คณะ เพื่อความปลอดภัยเพราะช่วงสวนพริกไทยจะเปลี่ยว
มาดูประวัติความเป็นมาของคลองประปากันบ้าง
คลองประปา เป็นคลองที่ขุดขึ้นสำหรับนำน้ำดิบจากแม่น้ำเจ้าพระยา มายังโรงกรองน้ำสามเสน
การขุดคลองประปาเริ่มขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อมีพระราชดำริที่จะจัดให้มีระบบการผลิตน้ำประปาใช้ในพระนคร จึงได้วางแผนการขุดคลองเพื่อนำน้ำดิบจากแม่น้ำเจ้าพระยาเข้ามาในพระนคร โดยในระยะแรกได้กั้นแม่น้ำน้อย หรือคลองเชียงรากในปัจจุบันกักน้ำไว้ เรียกว่าคลองขัง จากนั้นจึงขุดคลองจากแม่น้ำเจ้าพระยา โดยเริ่มจากบริเวณวัดสำแล ตำบลบ้านกระแซง อำเภอเมืองปทุมธานี
ซึ่งเป็นจุดที่คำนวณแล้วว่า น้ำเค็มจากทะเลจะหนุนมาไม่ถึง เพื่อให้น้ำดิบที่ได้เป็นน้ำจืดไม่มีน้ำทะเลปะปน จนถึงคลองสามเสนบริเวณโรงกรองน้ำสามเสน การขุดคลองแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2456
คลองประปาในปัจจุบันมีความยาวทั้งสิ้น 25 กิโลเมตร (วัดกับ Google ได้ 30 กม.) กว้าง 14 เมตร และลึก 3 เมตร โดยในจุดที่ตัดผ่านคลองสายอื่น จะมีการเจาะท่อลอดเพื่อไม่ให้น้ำในคลองสายอื่นไหลเข้ามาปะปนในคลองประปาได้ น้ำในคลองประปาใช้เป็นแหล่งน้ำดิบสำหรับโรงกรองน้ำบางเขนและโรงกรองน้ำสามเสน
คลองประปานอกจากจะใช้เป็นคลองส่งน้ำดิบแล้ว แนวคลองส่วนหนึ่งยังใช้เป็นแนวแบ่งเขตระหว่างกรุงเทพมหานคร (เขตดอนเมือง-หลักสี่) กับจังหวัดนนทบุรี (เทศบาลนครปากเกร็ดและเทศบาลนครนนทบุรี) รวมถึงแนวแบ่งระหว่างเขตจตุจักรกับเขตบางซื่อด้วย รวมถึงมีถนนเลียบคลอง คือถนนพระราม 6 (ช่วงจากแยกตึกชัยถึงคลองบางซื่อ และถนนประชาชื่นตั้งแต่แยกประชาชื่นขึ้นไปถึงถนนแจ้งวัฒนะอีกด้วย
ซึ่งในปัจจุบันได้ทำเขื่อนกั้นจากสามเสน เป็นแนวยาวตลอดไปจนถึงโรงกรองน้ำบางเขน เพื่อป้องกันน้ำเสียจากน้ำท่วม และการบุกรุก
นอกจากนี้ ได้ทำไซฟอนหรือท่อลอดลอดใต้คลองรังสิต คลองบางเขนที่หน้าโรงเรียนเพชรรัตน์
และคลองเปรมประชากรที่บางซื่อ รวม 3 แห่ง และ ที่ตำบลบ้านใหม่ ได้ทำท่อลอดลอดใต้คลองประปา เพื่อให้น้ำจากคลองบ้านใหม่ไหลผ่านไปมาใช้น้ำทำนาได้อีก 1 แห่ง
และต้องรักษาน้ำในคลองประปา ต้องมีระดับสูงกว่าระดับน้ำคลองข้างเคียงเสมอ เพื่อให้มีแรงดันซึมออกไป ไม่เช่นนั้น น้ำจากข้างนอกจะซึมเข้ามา
นอกจากคลองประปาเดิม ซึ่งปัจจุบันเรียกว่า คลองประปาสายตะวันออกแล้ว ก็ยังมีคลองประปาสายตะวันตก ซึ่งขุดขึ้นเพื่อนำน้ำจากแม่น้ำแม่กลองและแม่น้ำท่าจีนมาใช้ในการผลิตน้ำประปาที่โรงกรองน้ำมหาสวัสดิ์ สำหรับให้บริการในพื้นที่ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยาอีกด้วย
ดั้งนั้นกว่าที่จะนำน้ำมาแต่ละหยดผ่านคลองประปาซึ่งล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 ทรงประทานให้เราๆ ชาวกรุงเทพ นนนทบุรี ปทุมธานี ได้ใช้ ผ่านกระบวนการต่างๆมามาย เราจึงต้องช่วยกันประหยัดน้ำใช้อย่างรู้คุณค่าและมีประโยชน์
